Phí bảo hiểm nhân thọ

Tiền khách hàng đóng vào các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ sẽ được chia làm ba phần riêng biệt theo tỉ lệ đã được tối ưu sau hàng trăm năm hoạt động. Ba phần đó là:

1. hoàn lại cho khách hàng: dùng để trả cho khách hàng khi chấm dứt hợp đồng
2. quỹ bảo hiểm rủi ro: dùng để trả cho những khách hàng gặp rủi ro theo điều khoản của hợp đồng
3. chi phí và lợi nhuận của công ty bảo hiểm

Tỉ lệ giữa ba phần trong phí đóng vào thay đổi theo tuổi của người được bảo hiểm khi ký hợp đồng.
Trong những sản phẩm bảo hiểm nhân thọ kiểu truyền thống (có giá trị hoàn lại tương đương số tiền bảo hiểm, thời hạn đóng phí cố định, mức phí cố định) thì phần thứ nhất chiếm tỉ lệ lớn nhất trong tổng số tiền đóng vào. Công ty bảo hiểm đem số tiền này cho vay sinh lời. Tiền lời đó cộng với khoản dư (nếu có) từ quỹ bảo hiểm rủi ro trong năm sẽ được chia cho từng hợp đồng gọi là bảo tức. Công ty bảo hiểm nhân thọ giữ bảo tức đó để cho vay sinh lời tiếp, cho nên mỗi năm người chủ hợp đồng nhận được bảo tức của năm đó và lãi của bảo tức tích luỹ đến năm trước. Những hợp đồng lâu năm thì tổng số bảo tức và tiền lời tích luỹ sẽ lớn hơn số tiền bảo hiểm nhiều lần, điều này sẽ bù đắp cho sự trượt giá.

Phần thứ hai thay đổi mỗi năm theo tuổi và giới tính của người được bảo hiểm, căn cứ trên kết quả thống kê về tỉ lệ rủi ro ở Việt Nam. Tỉ lệ rủi ro càng lớn thì góp quỹ bảo hiểm rủi ro càng nhiều. Ví dụ mỗi năm góp quỹ cho rủi ro tai nạn từ 1/500 đến 1/250 số tiền bảo hiểm tuỳ theo loại công việc, góp quỹ cho rủi ro tử vong từ 1/1000 đến 1/10 tuỳ theo tuổi, góp quỹ cho rủi ro mắc các bệnh nghiêm trọng từ 1/500 đến 1/20. Tiền của nhiều người góp vào để trả cho số ít người gặp rủi ro, có những người mới đóng vào một ít nhưng được bồi thường rất nhiều. Trong suốt thời gian hoạt động của công ty, nếu số tiền trong quỹ bảo hiểm rủi ro dùng ít hơn dự kiến (tức là số trường hợp nhận bồi thường ít hơn), công ty bảo hiểm nhân thọ sẽ phải chia phần dư đó cho khách hàng. Tháng 6/2014, Manulife đã chia phần dư đó cho các khách hàng có hợp đồng trước năm 2006.

Hợp đồng càng để lâu thì phần thứ ba trong phí càng nhỏ, vì phần lớn chi phí đã được trích trong những năm đầu của hợp đồng. Phần chi phí này chỉ chiếm có vài phần trăm trong tổng phí khách hàng đóng vào trong 10 năm đầu, khi khách hàng giữ hợp đồng lâu thì còn được thưởng trở lại nhiều hơn phần chi phí này. Chi phí của công ty bảo hiểm nhân thọ hơi cao hơn chi phí của ngân hàng khi khách gửi tiết kiệm vì công ty bảo hiểm làm nhiều việc cho khách hàng như khám sức khoẻ khi cấp hợp đồng, thẩm định hồ sơ bệnh án khi bồi thường, các thủ tục giấy tờ làm tại nhà khách hàng…

Bảo tức trong bảo hiểm nhân thọ kiểu truyền thống

Tuỳ theo quy định của từng công ty bảo hiểm nhân thọ, khách hàng có thể lấy bảo tức và tiền lời trước khi đáo hạn hợp đồng.
Manulife chia bảo tức vào mỗi hợp đồng từ số tiền thực sự lời trong năm, tiền lời của bảo tức tích luỹ là tiền lời thực sự từ việc cho vay. Lãi suất của bảo tức tích luỹ ở Manulife tương đương lãi suất kỳ hạn 12 tháng ở một số ngân hàng. Chương trình máy tính của Manulife sẽ tính tiền lời của bảo tức tích luỹ của từng hợp đồng và cộng vào giá trị hợp đồng hàng ngày.
Prudential tính bảo tức mỗi năm dựa trên số tiền bảo hiểm, mà trong những năm đầu tiên thì tổng số tiền khách hàng đóng vào còn nhỏ hơn số tiền bảo hiểm nhiều nên số bảo tức đó không có thật ở những năm đầu, chỉ có thể nhận được ở tương lai khi hợp đồng đáo hạn.
Sự khác nhau giữa hai cách tính trên sẽ thấy rõ ở bảng minh hoạ quyền lợi bảo hiểm: bảng minh hoạ quyền lợi bảo hiểm của Manulife cho thấy bảo tức thấp trong những năm đầu nhưng tăng rất nhanh do lãi suất cao, bảng minh hoạ quyền lợi bảo hiểm của Prudential cho thấy bảo tức cao ngay trong năm đầu nhưng tăng rất chậm do lãi suất thấp.
Khách hàng của Manulife được quyền lấy bảo tức bất kỳ khi nào, hoặc dùng bảo tức để tự động trả phí sắp đóng, việc khách hàng rút bảo tức không ảnh hưởng đến bảo tức sắp được chia, chỉ ảnh hưởng đến tiền lãi của bảo tức tích luỹ.
Khách hàng của Prudential cũng được nhận bảo tức trước khi hợp đồng đáo hạn nhưng chỉ nhận được một phần từ của số trong thông báo hàng năm từ Prudential và bảo tức các năm sau sẽ ít hơn số trong bảng minh hoạ.
Cách Manulife tính bảo tức minh bạch và dễ hiểu hơn cách Prudential.

Tiền lời trong sản phẩm bảo hiểm nhân thọ kiểu liên kết chung

Những sản phẩm bảo hiểm nhân thọ kiểu liên kết chung sẽ không có bảo tức chia hàng năm, thay vào đó khách hàng có một tài khoản như tài khoản ở ngân hàng, mỗi tháng lãi trên số dư tài khoản sẽ được nhập vào gốc, đồng thời một phần tiền từ tài khoản được trích ra để góp quỹ bảo hiểm rủi ro. Lãi suất cũng tương đương lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng ở một số ngân hàng. Số tiền trích cho bảo hiểm rủi ro tỉ lệ với số tiền bảo hiểm mà khách hàng yêu cầu. Khi khách hàng đóng phí vào, một phần được trích cho chi phí của công ty bảo hiểm gọi là phí ban đầu, phần còn lại được cộng vào số dư tài khoản. Cũng như sản phẩm bảo hiểm truyền thống, phí ban đầu giảm dần theo tuổi của hợp đồng. Loại sản phẩm liên kết chung này có ưu điểm là khách hàng có thể yêu cầu số tiền bảo hiểm rất cao so với phí đóng hàng năm, có thể rút tiền từ tài khoản. Khách hàng có thể quyết định tỉ lệ của phần thứ nhất trong tổng phí đóng vào, tỉ lệ càng lớn thì lợi nhuận càng cao, có khi cao hơn gửi tiết kiệm ở ngân hàng.

Mặc dù chi phí ở bảo hiểm nhân thọ cao hơn chi phí ở ngân hàng một chút nhưng đối với nhiều người để dành tiền dài hạn bằng bảo hiểm nhân thọ chắc chắn có kết quả tốt hơn để dành tiền ở ngân hàng. Lý do:

1. Công ty bảo hiểm nhắc khách hàng tiết kiệm đều đặn.
2. Khi đáo hạn sổ tiết kiệm, người ta thường lấy một phần tiền lãi đem tiêu vì nó lẻ, cho nên dù không mất đi đâu đồng nào nhưng kết quả tiết kiệm dài hạn sẽ ít hơn tính toán. Một số người thậm chí còn tiêu cả phần gốc khi bị cám dỗ trong những đợt khuyến mãi tivi, xe mới, điện thoại mới… Tiền để trong tài khoản bảo hiểm không tự quay về khách hàng nên không bị hao hụt.
3. Người ta thường chờ đến khi sổ cũ đáo hạn để gửi thêm vì ngại phải giữ quá nhiều sổ tiết kiệm, ngại đến ngân hàng nhiều lần, như vậy tiền nằm chờ một thời gian không sinh lãi và dễ bị tiêu bớt. Trong khi đó, chỉ cần gọi điện thoại là công ty bảo hiểm nhân thọ cử người đến tận nơi nhận tiền nhập vào tài khoản liên kết chung để sinh lời ngay.

Tham gia bảo hiểm nhân thọ là nhận được hai trong ba thứ sau:

• được làm từ thiện: giúp hàng ngàn người không may mỗi năm,
• được hàng trăm ngàn người giúp khi mình nằm bệnh viện, gặp tai nạn, mắc bệnh nghiêm trọng,
• được một số tiền tiết kiệm lớn,

và bớt một thứ:

• tự do mua sắm những thứ không cần thiết.