So sánh chi phí giữa dùng bếp-ga—bếp-điện-cảm-ứng—lò-microwave

Những tiện nghi trong cuộc sống của con người đã thay đổi theo thời gian. Bếp nấu cũng vậy, từ bếp củi, bếp than, bếp dầu, bếp ga chuyển sang bếp điện. Chi phí sử dụng tăng dần từ bếp củi đến bếp ga, nhưng lại giảm khi từ bếp ga chuyển sang bếp điện từ. Bài viết này tính mức tiết kiệm khi đổi từ bếp ga sang bếp điện từ.

Những đại lượng có liên quan đến năng lượng, và mối liên hệ giữa chúng:

• năng lượng: Joule (J) là năng lượng cần thiết để sinh ra một lực có độ lớn 1 Newton (N) trên một quãng dịch chuyển 1 mét (m). Một cách gần đúng thì 1 Joule là năng lượng để nâng 1 vật nặng 1Kg từ mặt đất lên cao 10cm. Năng lượng còn được gọi là công.
• công suất: Watt (W) là số công sinh ra, hay số năng lượng chuyển đi trong 1 đơn vị thời gian. 1W = 1J / 1s.
• 1kW = 1.000W
• 1kWh = 1.000W * 3.600s = 3.600.000J = 3,6MJ
• calorie: là năng lượng cần thiết để 1 gram nước tăng lên 1℃. 1calorie = 4,185J. calorie thường được dùng để chỉ độ dinh dưỡng của thực phẩm: khi bị đốt cháy (bởi O₂ trong tế bào người) thực phẩm đó sinh ra bao nhiêu năng lượng (để làm ấm cơ thể hay để làm việc).
• British thermal unit (Btu hay BTU): năng lượng cần thiết để 1 pound (454g) nước tăng lên 1℉. 1Btu ≈ 1055J = 0,293Wh.

• đốt cháy 1g ga (LPG) sinh ra 49.600J (đây là số gần đúng, số chính xác tùy thuộc vào tỉ lệ propan và butan trong LPG).
• Hiệu suất của bếp ga: 40%. 40% năng lượng được dùng đúng mục đích, 60% còn lại làm nóng không khí quanh bếp.
• Hiệu suất của bếp điện cảm ứng: 90%
• Hiệu suất của lò microwave: 70%

Dùng 12Kg LPG để nấu thì có 238,08MJ (40%) được dùng để nấu và 357,12MJ làm nóng không khí.
Để có được 238,08MJ với:

• bếp điện cảm ứng thì phải tốn 73,481kWh và trong đó 26,453MJ (10%) làm nóng không khí;
• với lò microwave thì phải tốn 94,48kWh và trong đó 102,03MJ (30%) làm nóng không khí.

Tiết kiệm bao nhiêu?

Để biết bếp từ tiết kiệm bao nhiêu so với bếp ga, hãy bấm vào đây để mở bảng tính. Bạn hãy tự điền vào các ô màu đỏ trong bảng tính để xem bạn tiết kiệm được bao nhiêu với bếp điện cảm ứng, lò microwave (thực ra thì dùng lò microwave còn tiết kiệm hơn kết-quả tính được vì các món nấu bằng lò microwave cần rất ít nước so với nấu bằng các loại bếp, nên tốn ít năng lượng hơn).

Nếu trong nhà có dùng máy ĐHNĐ, thì xem cột bên phải để biết mức độ tốn điện chạy máy lạnh và mức tiết kiệm giữa các loại bếp.

Các bạn có thấy mâu thuẫn không khi dùng gas để đốt nóng trực tiếp lại đắt hơn dùng điện. Nếu là thủy điện thì không có gì mâu thuẫn cả vì giá thủy điện rất thấp. Nhưng với điện phát ra từ gas mà cũng rẻ hơn đốt gas thì thật là lạ. Đó là vì hiệu suất của nhà máy nhiệt điện chu trình kết hợp dùng gas có thể lên đến 59%, nhân với hiệu suất 90% của bếp điện cảm ứng từ được khoảng 54%, vẫn cao hơn hiệu suất bếp gas, và nhà máy điện mua gas với giá sỉ rẻ bằng nửa gas mua lẻ.

• bếp ga làm nóng không khí dưới đáy nồi, đáy nồi nóng lên sau, thực phẩm trong nồi nóng lên sau cùng
• bếp điện từ làm nóng đáy nồi trong khi mặt bếp không tự nó nóng lên, thực phẩm trong nồi nóng lên sau
• lò microwave làm nóng thực phẩm, đồ đựng sẽ nóng sau thực phẩm

Hiệu suất của lò microwave thấp hơn bếp điện từ do việc biến đổi điện nhà thành sóng vi ba tổn hao hơn việc biến đổi từ điện nhà thành từ trường xoay chiều ở bếp điện từ.

Dùng nồi nào?

Dùng bếp điện từ và lò microwave thì tiết kiệm được tiền nhưng cần có những loại nồi thích hợp. Bếp điện từ chỉ dùng được với những nồi-chảo có đáy phẳng và nhiễm từ. Nồi inox dùng được với bếp điện từ có bề ngoài không khác gì nồi inox thường, cũng có loại một lớp đáy hay ba lớp đáy. Do đó, để mua nồi inox dùng với bếp điện từ thì phải xem kỹ chỉ dẫn trên bao bì hoặc phải thử trước khi mua. Nhiều người bán bếp điện từ vẫn tưởng lầm rằng nồi inox một lớp đáy thì dùng được với bếp điện từ và ba lớp đáy thì không được.

Không được dùng những vật dụng bằng kim loại và những vật liệu hấp thụ sóng vi ba với lò microwave. Đồ đựng bằng kim loại sẽ phản xạ sóng vi ba nên sóng khó chạm tới thực phẩm và thực phẩm nóng chậm hơn. Vật dụng kim loại có đầu nhọn còn dễ phóng tia lửa điện trong lò microwave, nếu tia lửa điện gặp dầu-mỡ trong thực phẩm sẽ phát cháy rất nguy hiểm. Vật liệu hấp thụ sóng vi ba sẽ nóng lên và sóng vi ba cũng không còn chạm tới thực phẩm. Trường hợp này thì thực phẩm sẽ nóng lên gián tiếp qua đồ đựng nên hiệu quả thấp. Có loại nhựa không hấp thụ sóng nhưng cũng có loại nhựa hấp thụ sóng vi ba. Để thử xem món đồ có hấp thụ sóng hay không hãy để nó vào lò cùng với một ly thuỷ tinh đựng nước, cho lò hoạt động nửa phút rồi lấy món đồ ra, nếu nó hấp thụ sóng nó sẽ hơi nóng lên. Một vài loại bình cho em bé bú sữa hấp thụ sóng vi ba, và có thể được tiệt trùng bằng cách rửa sạch rồi để trong lò hoạt động khoảng 1-2 phút. Thuỷ tinh, sành sứ không hấp thụ sóng vi ba nên dùng làm đồ đựng thực phẩm nấu trong lò được. Chú ý: khi nấu món ít nước trong lò vi ba thì nhiệt độ thực phẩm sẽ tăng rất nhanh, có thể làm nứt-vỡ đồ thuỷ tinh thường.

Hãy rút hẳn dây cắm điện sau mỗi lần dùng bếp điện từ, lò microwave, hoặc các loại máy điện khác vì lượng điện tiêu thụ ở trạng thái standby của những thứ đó cộng lại sẽ khá lớn.

Bạn có thể xem thêm bài về tiết kiệm.