Để tiền vào đâu

Hẳn là những người có tiền tiết kiệm đang băn khoăn không biết sắp tới nên đưa tiền vào đâu trong tình hình lãi suất huy động vốn ở ngân hàng đang giảm dần.
Những người chưa có tiền tiết kiệm thì nên đọc bài tại sao cần phải tiết kiệm.

Lý thuyết

Tôi chia sẻ với các bạn những kiến thức tôi đã học được, gồm những ý chính sau:

1. trong thời hạn dài thì bất động sản và cổ phiếu sinh lợi nhiều hơn gửi ngân hàng
2. đầu tư vào cổ phiếu theo đúng nguyên tắc thì mới ít rủi ro, các nguyên tắc đó là: phải có kiến thức, không chạy theo đám đông, không dùng vốn vay
3. đầu tư cổ phiếu đều đặn, thường xuyên sẽ cho kết quả tốt hơn đầu tư ngẫu hứng

Tôi tin rằng không ai phản đối một nửa của điều một: trong thời hạn dài thì bất động sản sinh lợi nhiều hơn gửi ngân hàng. Tuy nhiên nhiều người không có khả năng đầu tư bất động sản, và khi cần tiền thì không dễ đưa bất động sản thành tiền mặt đúng lúc và đúng số tiền đang cần (tính thanh khoản thấp).
Một nửa còn lại của điều một, trong thời hạn dài thì cổ phiếu sinh lợi nhiều hơn gửi ngân hàng, chỉ đúng khi phải làm theo điều hai và ba.

Vì sao cổ phiếu sinh lời nhiều hơn gửi ngân hàng?

Thông thường thì doanh nghiệp vay tiền từ ngân hàng, doanh nghiệp phải kinh doanh với lợi nhuận cao hơn lãi vay ngân hàng thì mới tồn tại được. Ngân hàng vay tiền của người tiết kiệm để cho doanh nghiệp vay, lãi suất cho doanh nghiệp vay phải cao hơn lãi suất trả cho người tiết kiệm thì ngân hàng mới tồn tại. Như vậy nếu ta đưa tiền thẳng vào doanh nghiệp qua cổ phần thì tiền đó sẽ sinh lời nhiều hơn đưa vào ngân hàng. Đó là những lúc bình thường, còn ở Việt Nam trong những năm 2009-2011 thì không bình thường nên lãi gửi tiết kiệm cao hơn lợi nhuận từ cổ phiếu. Và tình hình tiết kiệm lãi suất cao bất thường đó đã chấm dứt.

Vậy tại sao nhiều người lỗ khi mua cổ phiếu?

Người ta lỗ vì muốn kiếm lời ngay và không theo hai điều hai và ba. Nếu công ty hoạt động tốt thì tài sản của công ty sẽ tăng và giá trị của mỗi cổ phần sẽ tăng trong dài hạn, nhưng trong từng giai đoạn sẽ có lúc giá cổ phiếu cao hơn hoặc thấp hơn giá trị của cổ phần như trong hình minh hoạ. Nếu mua và bán cổ phiếu trong thời gian ngắn có thể bị lỗ, tôi cũng đã từng bị lỗ như vậy.

Khi đã xác định được mục tiêu là đầu tư cổ phiếu lâu dài để có lợi nhuận cao hơn gửi tiết kiệm ngân hàng rồi thì việc phải làm là tích luỹ thật nhiều cổ phiếu tốt để 10-20-30 năm sau bán đi lấy tiền dùng. Với một số tiền nhất định, muốn có nhiều cổ phiếu hơn thì hãy mua vào khi giá cổ phiếu xuống.
Nhà đầu tư cần có đủ kiến thức để chọn được các cổ phiếu tốt. Cổ phiếu tốt là cổ phiếu của những công ty tốt nhưng giá chưa quá cao. Công ty tốt là công ty tăng trưởng tốt.

Thực tế

Phần tiếp theo là kinh nghiệm thực tế của tôi để đối chiếu với những điều trên.
Tôi bắt đầu tham gia thị trường chứng khoán từ năm 2003, cho tới nay tôi vẫn tự xem mình không có đủ kiến thức về thị trường chứng khoán, nhưng tôi không chạy theo đám đông và không dùng vốn vay.
Tôi bắt đầu mua cổ phiếu CII từ năm 2002, giữ nguyên số lượng cổ phiếu đến khi CII lên sàn. Năm 2006 thì tôi bán gần hết để dùng tiền vào việc khác, lời 185%, từ 50 triệu đồng thu lại hơn 140 triệu đồng. Thời gian 2003-2006, tôi chỉ đưa thêm một ít tiền vào cổ phiếu trên sàn, mặc dù không chạy theo đám đông nhưng cũng không ít lần tâm lý dao động nên mua bán không đúng lúc và mua phải những cổ phiếu không tốt, đến năm 2006 thì tôi bán gần hết để dùng tiền vào việc khác. Kết quả của giai đoạn này lời khoảng 77%.
Từ năm 2008, tôi bắt đầu đưa tiền trở lại mua cổ phiếu, vẫn không có kiến thức đầy đủ. Theo lời khuyên của một người bạn, tôi mua cổ phiếu của Eximbank, thỉnh thoảng có mua thêm và không bán ra cho tới lúc này (năm 2012). Theo cảm tính, tôi mua cổ phiếu của Vinamilk, thời gian đầu có bán ra do tâm lý dao động, sau đó chỉ mua thêm và không bán nữa. Từ tháng 7/2011, tôi bắt đầu mua vào cổ phiếu Sacombank, chỉ mua từng chút, không bán ra.
Kết quả tới nay (2012) tôi lời 114% trên số cổ phiếu Eximbank, lời 79% trên số cổ phiếu Sacombank, lời 94% trên số cổ phiếu Vinamilk.
Số liệu mới của năm 2016: lợi nhuận trung bình khi đầu tư các cổ phiếu: VNM 36,33%/năm, KDC 12,8%/năm, HAG -22,8%/năm, MSN -6%/năm, CII 32,75%/năm, SAV 4,6%/năm, GMD 50,27%/năm, AGF 17,42%/năm, REE 29,06%/năm, VF1 5,83%/năm, EIB 19,73%/năm, STB 29,26%/năm, MBB 7,85%/năm.

Mặc dù tỉ lệ lợi nhuận từ các cổ phiếu đó khá cao nhưng do không đủ tự tin nên tôi không dám đưa nhiều tiền vào đó, lợi nhuận tính thành tiền không nhiều. Từ năm 2016 tôi đã bán cổ phiếu dần dần để chuyển vào quỹ đầu tư của VFM. Hiện nay năm 2021, cổ phiếu chỉ chiếm khoảng 0,5% tổng tài sản của tôi, các quỹ đầu tư chiếm gần 40% tổng tài sản, một phần nhỏ nằm trong các hợp đồng bảo hiểm, phần lớn còn lại là căn nhà đang cho thuê.

Từ kinh nghiệm của mình, tôi tin rằng ba điều ở trên đầu bài là đúng. Tôi cho rằng mình thật may mắn khi không có đủ kiến thức mà lời từ các cổ phiếu EIB, VNM, STB. Sắp tới tôi sẽ tăng tỉ lệ tiền đặt vào quỹ đầu tư để:

• không phụ thuộc nhiều vào yếu tố may mắn nữa
• tận dụng khả năng đầu tư chuyên nghiệp và số vốn lớn của công ty quản lý quỹ để hạn chế khả năng thua lỗ
• dễ dàng tối đa hoá lợi nhuận
• có thể rút tiền ra bất kỳ lúc nào (dễ hơn bán cổ phiếu)

Tất cả các số trong bài này được lấy từ các báo cáo của chương trình gnucash trên số liệu của gia đình tôi.

Ngoài bất động sản và cổ phiếu ra còn có những cách khác để ích luỹ dài hạn. Các cách đó được so sánh trong bài viết ở đây.

Đầu tư vào cổ phiếu và quỹ đầu tư trong nước còn nhắc nhở tôi dùng hàng Việt Nam. Và tôi cũng biết ơn những người thường xuyên tiêu thụ sản phẩm Vinamilk, Kinh Đô, dùng dịch vụ ngân hàng Eximbank, những người đã đem lại lợi nhuận cho tôi.

Có nên đưa tiền vào thị trường chứng khoán Việt Nam lúc này không?

Mọi người đều muốn đưa tiền vào thị trường chứng khoán lúc giá cổ phiếu thấp nhất rồi nhìn nó lên giá. Nhưng bạn có biết chính xác lúc nào giá thấp nhất không? Nếu không biết thì hãy dùng phương pháp bình quân giá cổ phiếu để đưa tiền vào đầu tư thay vì ngồi đợi giá xuống thêm, lỡ giá không xuống thêm mà tăng lên thì có uổng không! Tham gia đầu tư định kỳ vào quỹ đầu tư là làm theo phương pháp bình quân giá cổ phiếu đó. Giá cổ phiếu có xuống, bạn lỗ ít hơn là đưa hết một đống tiền vào ngay một lúc. Giá cổ phiếu không tăng, bạn không bị lỗ.
Tham gia quỹ đầu tư giống như là bạn mở một doanh nghiệp kinh doanh đa ngành mà:

• không cần vốn ban đầu,
• không tốn chi phí cố định mỗi tháng,
• tiền trả lương cho nhân viên tuỳ theo khả năng của bạn, từ 100 ngàn đồng / tháng trở lên là được rồi,
• tiền lương trả cho nhân viên không mất đi mà được tích luỹ lại,
• được những chuyên viên tài chính quản lý tiền,
• nhất là bạn không tốn thời gian điều hành doanh nghiệp.

Kết quả từ số liệu thực tế hơn 15 năm qua cho thấy lợi nhuận của quỹ đầu tư cao hơn ngân hàng.